Berlijnse luchtbrug

04 jul Berlijnse luchtbrug

Op 26 juni 1948 wordt de Berlijnse Luchtbrug opgezet. De Berlijnse luchtbrug is een direct gevolg van de Tweede Wereldoorlog. Nadat de geallieerde en Russische soldaten Nazi Duitsland hadden verslagen werd Duitsland opgedeeld in vier zones. Ook Berlijn werd opgedeeld in vier zones. De Amerikanen, Fransen en Engelsen kregen drie zones en de Russen 1 zone.

Een belegering

Nadat de westerse landen, zonder akkoord te kunnen bereiken met de Russen, de Duitse Mark invoerde, voerde de Sovjet Unie op 23 juni ook een eigen munt in, de Ostmark geheten. Deze munt werd helaas niet door de Westerse landen geaccepteerd. Als vergelding besluit Staling op 24 juni 1948 de Berlijnse stad voor de buitenwereld af te sluiten. Wegens “technische problemen” was het niet meer mogelijk om de stad te bereiken. In een eerder stadium waren alternatieven wegen zoals de bruggen en kanalen al wegens “reparatie” gesloten zodat de Berlijners geen kant meer op konden. Doel van Stalin was simpel: het belegeren van de stad om hem in handen te krijgen. De positie van Berlijn, te midden van door de Sovjet Unie gecontroleerde Oost Duitsland, maakte het ook makkelijk om de stad af te grendelen.

Berlijnse Luchtbrug – belegering ten einde

De plotselinge afsluiting van de buitenwereld betekende een groot probleem voor de ruim 2 miljoen Berlijners. Zij kwamen zonder aanvoer van levensmiddelen en brandstof. De Berlijnse Muur was nog niet gebouwd waardoor smokkel tussen Oost en West Berlijn nog redelijk gemakkelijk was maar het leek een kwestie van tijd voordat de stad volledig in handen zou vallen van de Russen.

Om een oorlog te voorkomen stelde Amerikaanse en Engelse generaals een gedurfd plan op: bevoorrading van de stad door de lucht. Het bevoorraden van de ruim 2 miljoen West Berlijners was een immens logistieke uitdaging. Men berekende dat ongeveer 8.000 ton aan goederen per dag ingevlogen moesten worden met een minimum van 3600 ton. De toenmalige Dakota vliegtuigen hadden een capaciteit van ongeveer 4 ton. Dat hield in dat per dag ongeveer 900 vluchten nodig waren om de stad op een absoluut noodrantsoen te laten draaien.

Het was een groot risico van de Westerse landen om een dergelijke luchtbrug op te tuigen. Alle ogen waren gericht op Berlijn. Faalde men, dan faalde men voor het oog van de wereld. Stalin zag zijn plan om Berlijn zonder militair ingrijpen onder Sovjet controle te krijgen positief in.

Het begin van de Berlijnse luchtbrug was er een van vallen en opstaan. Maar de Westerse mogendheden zetten hun schouders eronder en binnen enkele weken begon vliegtuigen aan de lopende band van en naar Berlijn te vliegen. Aan het einde van 1948 was het logistieke proces zo efficiënt dat bijna iedere 60 seconden ergens in West Berlijn een vrachtvliegtuig landde.

In mei 1949 verbrak Stalin de belegering van Berlijn, zijn plan was mislukt. Hij had het doorzettingsvermogen van de Westerse landen onderschat. Een potentiele aanleiding tot een nieuwe militair conflict was op vreedzame wijze geblust.