Ontsnapping uit Stalag Luft III

31 okt Ontsnapping uit Stalag Luft III

Gevangenissen zijn bedoeld als penitentie instelling en niemand zit graag in de gevangenis. Maar sommige veroordeelden hebben zoveel moeite met hun opsluiting dat ze alles op alles zetten om te kunnen ontsnappen. Soms lukt het en weten de gevangenen de vrijheid te herkrijgen maar vaak worden ze al gesnapt vóór hun poging tot ontsnappen. Er zijn in de afgelopen eeuwen nogal wat ontsnappingen uit gevangenissen geslaagd. In deze blog het verhaal van een aantal piloten en de ontsnapping uit Stalag Luft III.

Ontsnapping uit Stalag Luft III

Stalag Luft III was een gevangenenkamp voor vijandige piloten en was één van de zwaarst beveiligde krijgsgevangenkampen in Nazi-Duitsland. De naam was een afkorting van “Stammlager Luft 3”, letterlijk vertaald Basiskamp Lucht 3. In het kamp, 160 kilometer zuidoostelijk van Berlijn, werden 10.000 geallieerden gevangengehouden. De militaire discipline onder de mannen bleef gehandhaafd. Daardoor werd het ook mogelijk om een grote organisatie op te zetten.

In januari 1943 leidde RAF-piloot Roger Bushell een plan voor een grote ontsnapping uit Stalag Luft III. Het plan was simpel, er zouden drie tunnels worden gegraven vanuit de gevangenis naar de vrije wereld. Omdat niet door de kampbewaarders ontdekt te worden moesten de tunnels wel negen meter diep zijn, Om tijd te besparen werden de tunnels niet al te breed gemaakt, zo’n 37 centimeter was voldoende. Gelukkig waren alle gevangenen compleet uitgemergeld vanwege het gebrekige voedsel, dus dit was geen probleem. Omdat de tunnels codenamen hadden, namnelijk Tom, Dick en Harry kon erover gesproken worden zonder het woord tunnel te gebruiken. Ook was er een ventilatiesysteem en waren de tunnels gestut. Allemaal met geïmproviseerd materiaal dat gestolen of weggebroken was van het kamp. De gevangenen gebruikten honderden bedbodems om het dak van de tunnel te stutten.

Tunnel Harry

In de nacht van 24 op 25 maart 1944 was het zover. Omdat tunnel Dick op de plek waar hij boven kwam binnen de omheining lag en tunnel Tom door de Duitsers was vernield, bleef er alleen tunnel Harry over. Om zoveel mogelijk chaos te voorkomen hielden de ontsnappers zich aan een strikte volgorde.

Maar ook deze tunnel bleek te kort en kwamen de ontsnapte militairen enkele meters vóór de boomgrens uit de aarde tevoorschijn. Toen 76 geallieerden door de tunnel gekropen waren, werd de poging ontdekt. De Duitsers openden een klopjacht en wisten binnen enkele uren 73 gevangen te pakken, waarvan er 50 werden geëxecuteerd en de rest werd naar het kamp teruggestuurd.

De drie ontsnapten waren de Noren Per Bergsland en Jens Müller en de Nederlander Bram van der Stok. De twee Noren wisten door zich als verstekeling aan boord van schepen te verstoppen het neutrale Zweden te bereiken. Van der Stok reisde via Frankrijk en Spanje naar de Britse enclave Gibraltar, waar hij zich weer meldde als piloot voor de RAF.