Rote Armee Fraktion (RAF)

27 feb Rote Armee Fraktion (RAF)

Eind jaren zestig komen op veel plaatsen in de wereld studenten hevig in opstand tegen de bestaande orde. Ook in Duitsland was dat het geval. De studenten waren van mening dat het kapitalisme, de ongelijke verdeling tussen arme en rijke landen, de Vietnamoorlog en de invloed van de ex-nazi’s in de BRD niet deugden. Het ontstaan van de Rote Armee Fraktion (RAF).

Baader-Meinhofgroep

De RAF komt voort uit de Baader-Meinhofgroep vernoemd naar de twee kopstukken: Ulrike Meinhof en Andreas Baader. Deze groep ontstaat in de jaren 1960. De studenten lieten zich inspireren door ideeën van Karl Marx, Mao Zedong en Che Guevarra. Zij kozen voor een politiek radicalisme dat gericht was tegen de staat, de consumptiemaatschappij en de burgerlijke waarden van de oudere Duitse generatie. De RAF wilde schoon schip maken met het naziverleden en vond dat de oorlogsgeneratie verantwoording zou moeten afleggen aan de jongere generatie in het land.

Protesten

Tijdens het bezoek van de Iraanse Sjah op 2 juni 1967 wordt de Duitse student Benno Ohnesorg doodgeschoten door een politieagent. De studenten Andreas Baader en Gudrun Esslin steken in 1968 in Frankfurt twee warenhuizen in brand als protest tegen de dood van Ohnesorg.
Zij worden gearresteerd maar vlak daarop bevrijd. Het geweld begint pas echt als in 1968 de bekende studentenleider Rudi Dutschke levensgevaarlijk gewond raakt door kogels van een tegenstander.
Deze groep, die bekend werd als de Rote Armee Fraktion (RAF), wilde met geweld het staatsapparaat ontwrichten en een revolutie ontketenen tegen de ‘fascisten’, de regering-Brandt.

Midden-Oosten

De strijd was in Duitsland heftiger dan in de omringende landen. De Rote Armee Fraktion (RAF) was de actiefste naoorlogse linkse extremistische terreurgroep in West-Duitsland. De leden van de RAF legden zich toe op zogenaamde stadsguerrilla. Een kleine groep gaat naar het Midden-Oosten voor training. Van de Palestijnse Bevrijdingsorganisatie El Fatah leren ze om te gaan met wapens en terroristische aanslagen te plegen. De oprichting van de RAF (afgeleid van het Rode Leger) wordt in mei 1970 officieel bekend gemaakt. Andreas Baader, Gudrun Esslin, Horst Mahler en Ulrike Meinhof zijn de kopstukken van de ondergrondse organisatie.

Aanslagen

Een golf van terreur vond plaats tussen 1970 en 1972.  De eerste aanslag is gericht tegen het Amerikaanse consulaat in Frankfurt waarbij één dode valt. De volgende aanslagen zijn gericht op het politiebureau in Augsburg, het gerechtshof München en Karlsruhe, het Springer-concern en het hoofdkwartier van het Amerikaanse leger in Heidelberg. Bij deze laatste aanslag vallen drie doden.

Palestijnse extremisten

De Rote Armee Fraktion (RAF) werkte in de jaren ’70 samen met Palestijnse extremisten. Tijdens de Olympische Spelen in München in september 1972 werden Duitsland en de wereld opgeschrikt door een Palestijnse terreuractie. De Israëlische sportploeg werd gegijzeld en vermoord door een PLO-commando. Een Duitse bevrijdingsactie mislukte totaal. Bij deze aanslag verloren elf Israëli’s, vijf Palestijnen en een politieman het leven. Op 13 oktober 1977 kaapten Palestijnse extremisten een passagiersvliegtuig. Zij eisten vrijlating van de RAF-leiders. Doordat de Duitse anti-terreureenheid op 17 oktober ingreep overleefden alle passagiers overleefden de actie. Drie van de vijf gijzelnemers werden echter doodgeschoten. Op 18 oktober 1977 overlijden Baader, Ensslin en Raspe in de gevangenis. Het zou om zelfmoord gaan. Nog steeds heerst er onduidelijkheid over de dood van de gevangenen. De groep was verantwoordelijk voor 34 moorden en talrijke bankovervallen en bomaanslagen.

Terroristen

Politie en Justitie hadden geen idee hoe om te gaan met het radicalisme. In de West-Europese maatschappij was begin jaren ’70  terrorisme een onbekend fenomeen. Er werd door de overheid besloten met harde hand op te treden tegen de RAF. In de zomer van 1972 leek er na twee jaar een eind te zijn gekomen aan de organisatie door de arrestatie van de leiders van de RAF. Onder hen zijn Baader, Meinhof, Esslin en ook Jan-Carl Raspe en Holger Meins. Zij worden allen opgesloten in een aparte vleugel van de Stammheim-gevangenis in Stuttgart. Ze worden veroordeeld tot levenslange gevangenisstraffen. In de gevangenis gaan de opgepakte RAF-leden in hongerstaking. In 1974 overlijdt Meins als gevolg daarvan. Hierna neemt het geweld van de RAF af en in 1998 wordt de terroristische organisatie officieel opgeheven. Pogingen van de tweede generatie om de druk op de staat op te voeren, in de hoop hun gevangen leiders vrij te krijgen, leidden in 1977 tot de ‘Duitse Herfst’, een golf van moordaanslagen op onder anderen bankdirecteur Jürgen Ponto en werkgeversvoorzitter Hanns-Martin Schleyer. De derde generatie RAF-leden bleef bankiers, ondernemers en diplomaten vermoorden. Justitie denkt dat deze groep uit zo’n twintig mensen bestond.

Rote Armee Fraktion (RAF) in Nederland

Ook in Nederland liet de RAF een dodelijk spoor na. In 1977 werd een Utrechtse brigadier doodgeschoten door RAF-lid Knut Folkerts. Een jaar later kwamen door een schietpartij met RAF-leden in Kerkrade twee Nederlandse douaniers om het leven. Drie zeer gewelddadige Duitse overvallers wonen mogelijk in Nederland. Het gaat om Ernst-Volker Staub (61), Burkhard Garweg (47) en Daniela Klette (57), die zich tussen 2011 tot 2016 waarschijnlijk schuldig hebben gemaakt aan zes gewelddadige overvallen op supermarkten en twee op geldtransportwagens in Wolfsburg en Cremlingen. De politie vermoedt dat de Duitsers overvallen pleegden om hun oudedagsvoorziening te financieren. Het drietal is al sinds de jaren negentig voortvluchtig.