Simon Wiesenthal

13 feb Simon Wiesenthal

Simon Wiesenthal werd geboren op 31 december 1908 in Buczacz, een stad in het huidige Oekraïne. Zijn vader overleed tijdens de Eerste Wereldoorlog omdat hij meevocht in het Oostenrijkse leger. Het gezin verhuisde naar Wenen maar keerde later weer terug naar Lvov, dat toen Pools gebied was. Hier behaalde Simon zijn gymnasiumdiploma waarna hij naar de Technische Universiteit in Praag ging studeren. Hij voltooide zijn studie in 1932. In 1936 trouwde hij met Cyla Mueller.

Tweede Wereldoorlog

Bij het uitbreken van de oorlog wordt het gedeelte van Polen van Wiesenthal woont, bezet door de Russen. Zijn vrouw en hij worden gedwongen te werken bij de Ostbahnwerke. Als in 1941 de Duitsers het gebied binnenvallen wordt hij opgepakt. Zijn joodse vrouw Cyla Müller bereikte, dankzij haar arische uiterlijk (blonde haren) en valse identiteitspapieren, ongeschonden het einde van de oorlog.  Simon Wiesenthal wordt in 1945 door de Amerikanen bevrijdt uit het kamp Mauthausen. Hij heeft dan twaalf concentratiekampen overleefd en is verschillende keren aan de dood ontsnapt. Van de Amerikanen krijgt hij opdracht op oorlogsmisdadigers op te sporen en werkt hij voor het Amerikaanse War Crimes Office in Duitsland. In 1947 richt hij in Linz een documentatiecentrum op. Hier wordt alle informatie over het lot van Joden en Nazi-misdadigers verzamelt. Door de Koude Oorlog worden zijn werkzaamheden bemoeilijkt en besluit Wiesenthal alle gegevens die hij inmiddels had verzameld aan het Israëlische Yad Vashem over te dragen.

Zoeken naar oorlogsmisdadigers

Adolf Eichman is de belangrijkste oorlogsmisdadiger die in 1961 werd opgespoord door Mossad met hulp van Simon Wiesenthal. Ook Karl Silberbauer, Officier van de Gestapo, die na de oorlog werkte bij de politie van Wenen werd gearresteerd. Silberbauer was verantwoordelijk voor de arrestatie van onder andere de familie Frank. De bewaakster Hermine Ryan-Braunsteiner zag in kamp Maidanek zonder in te grijpen toe hoe honderden kinderen werd vermoord. Zij werd in 1973 door de Verenigde Staten aan Duitsland uitgeleverd. Simon Wiesenthal heeft er ook voor gezorgd dat Franz Strangl werd gearresteerd. Hij was commandant geweest van de vernietigingskampen Sobibór en Treblinka.

Gevaar

Tijdens zijn leven krijgt Wiesenthal verschillende keren te maken van bedreigingen. Zo ontploft er in 1982 een bom buiten zijn huis in Wenen. Er raakte niemand gewond maar er was veel schade. De Duitse dader krijgt een celstraf van vijf jaar.

Pensioen Simon Wiesenthal

In 2003 ging hij definitief met pensioen en liet zijn werk over aan de Simon Wiesenthal Centra in Wenen, Los Angeles, Parijs en Jeruzalem.  Het Simon Wiesenthal Centrum heeft meegewerkt aan de aanhouding, arrestatie en berechting van ruim 11.000 gevluchte en ondergedoken oorlogsmisdadigers. Voor zijn werk heeft hij veel onderscheidingen gekregen. Vanuit Nederland ontving hij de Erasmusprijs en werd hij benoemd tot Commandeur in de Orde van Oranje-Nassau. Over zijn werk merkte Wiesenthal eens op: “Ik wil dat de mensen die terugkijken op de geschiedenis weten dat de Nazi’s niet in staat waren miljoenen mensen te doden zonder gestraft te worden”.

Wiesenthal overlijdt op 20 september 2005. Zijn stoffelijk overschot is naar Israël overgebracht en begraven in Herzliya.