16 jan Adidas en Puma
Het Beierse dorp Herzogenaurach is 60 jaar lang in de ban geweest van de ruzie tussen Adolf Dassler en zijn broer Rudolf. Een ruzie met een zo grote impact, dat zelfs de inwoners van het dorp in twee kampen verdeeld raakten en Herzogenaurach de bijnaam kreeg “dorp der gebogen nekken” omdat iedereen naar een ieders schoenen keek om te zien tot welk kamp de ander behoorde. Adolf (Adi) (3 november 1900 – 6 september 1978) en Rudolf Dassler (26 maart 1898 – 27 oktober 1974) waren de oprichters van een van de twee belangrijkste sportkledingmerken ter wereld. Adi was de oprichter van het merk Adidas en Rudolf richtte op zijn beurt het bedrijf Puma op. Deze schoenenfabrieken waren echter het resultaat van een furieuze broederstrijd; een ordinaire ruzie die niet één, maar twee van de grootste sportmerken ter wereld heeft voortgebracht. Het verhaal over Adidas en Puma.
Schoenfabriek
De vader van de twee broers Rudi en Adi Dassler werkte in een schoenfabriek. De twee broers kwamen net terug uit de Eerste Wereldoorlog. Ondanks het feit dat Adi Dassler een bakkersopleiding had genoten, stortte hij zich net als zijn vader, op het schoenmakersvak. Hij ging zich specialiseren in sportschoenen. Eerst gebruikte hij de keuken van zijn moeder als werkplaats, maar na een paar jaar, in 1924, startte hij zijn eigen bedrijf samen met zijn broer Rudolf onder de naam Gebrüder Dassler Schuhfabrik. Het bleek een gouden samenwerking, die ertoe leidde dat vier jaar later, bij de Olympische Spelen van 1928 in Amsterdam, al een aantal Duitse atleten op de schoenen liep van de gebroeders Dassler.
Doorbraak
Beide broers hadden een totaal verschillend karakter. Adi was de ambachtsman die zich toelegde op het produceren en ontwerpen van schoenen terwijl Rudolf zich beter voelde bij de verkoop van de schoenen. De handgemaakte schoenen van de gebroeders Dassler waren anders dan alle andere sportieve schoenen op de markt. De echte doorbraak kwam bij de Olympische Spelen in Berlijn in 1936. De hardloper Jesse Owens droeg tijdens de Olympische spelen schoenen van de Dassler Schuhfabrik en won vier gouden medailles. Daarmee was de naam van de sportschoenenfabriek uit Herzogenaurach internationaal gevestigd.
Breuk
Het leven in Duitsland veranderde daarna snel. De Nazi’s kwamen op en het bedrijf werd, als succesvol Duits merk, ingezet voor propaganda uitingen. Beide Dassler broers werden lid van de Nazi partij. Terwijl Rudolf werd opgeroepen voor militaire dienst, hield Adi de fabriek draaiende, met dank aan de Wehrmacht die grote hoeveelheden legerlaarzen bestelde bij Dassler. Na de tweede wereldoorlog begon de rivaliteit tussen de twee broers op te spelen. Zelfs na zestig jaar is nog steeds niet voor 100 procent duidelijk wat de oorzaak is geweest. Verschillende verhalen doen hierover de ronde. Zo zou Rudi zijn broer ervan hebben verdacht hem als SS aangegeven te hebben bij de geallieerden, waarschijnlijk in de hoop om op die manier alleen zeggenschap te krijgen over de fabriek. Ook verhalen dat hun beide vrouwen achter de breuk zaten doen de ronde. Feit blijft dat beiden overeenkwamen om in 1948 niet meer samen verder te gaan.
Splitsing en ontstaan Adidas en Puma
In 1948 stapt Rudi uit het bedrijf en richtte, eveneens in Herzogenaurach, alleen wel aan de andere kant van de rivier de Aurach, zijn eigen bedrijf op onder de naam Ruda, naar de eerste twee letters van zijn achternaam. In datzelfde jaar veranderde hij de naam echter nog naar Puma Schuhfabrik Rudolf Dassler. Negen maanden later, op 18 augustus 1949, richtte Adi een nieuwe fabriek op, die hij de Adi Dassler Adidas Sportschuhfabriknoemde. Door de vete tussen beide broers werd niet alleen de stad maar ook de bevolking van het hele dorp bijna onzichtbaar ingedeeld in twee kampen. Veel inwoners werkten bij een van de twee fabrieken en door hun financiële afhankelijkheid waren ze veelal ook loyaal naar hun werkgever, met als gevolg dat Puma’s en Adidassers ieder bij een andere club voetbalden, niet in hetzelfde café kwamen en zeker geen relatie met elkaar hadden of met elkaar trouwden. Ook buiten de stad werd de ruzie van de broers uitgevochten. Toen de Duitse sprinter Armin Hary, die op Pumaschoenen liep, na het winnen van goud bij de Spelen van 1960 in Adidas tenue de medailleceremonie betrad besloot Adi de man te verbieden ooit nog Adidas kleding te dragen.
Concurrentie
Adidas en Puma gingen een moordende concurrentieslag met elkaar aan. Tegen betaling werden de bekendste sporters gefilmd of gefotografeerd met hun kleding of schoenen. Een fraai voorbeeld daarvan is de legendarische Braziliaanse voetballer Pelé, die vlak voor het begin van de Finale om de Wereldbeker in 1970 de scheidsrechter vroeg even te wachten met het eerste fluitsignaal, omdat hij zijn veters vast moest maken. Vervolgens kregen honderden miljoenen televisiekijkers over de hele wereld een close-up te zien van zijn Puma-voetbalschoenen. Ook werd de afspraak gemaakt dat het nationale team van Duitsland het ene jaar Adidas droeg en het volgende jaar Puma. Tot op de dag van vandaag zijn Adidas en Puma nog steeds gevestigd in Herzogenaurach en behoren samen met Nike tot de drie grootste sportmerken ter wereld.
De ruzie tussen de broers is tijdens hun leven nooit bijgelegd. Dat ‘aan het eind van de rit’ de balanswaarde van het bedrijf niet meetelt bleek toen Adi Dassler op 6 september 1976 overleed en schuin tegenover zijn broer werd begraven op de begraafplaats van Herzogenaurach. Pas in 2009 werd de ruzie tussen beide delen van de familie bijgelegd met een vriendschappelijke voetbalwedstrijd tussen personeel van Adidas en Puma.
Geen reactie's